Personeel en de gevolgen (loondoorbetaling, thuiswerken)

De coronacrisis raakt iedereen. Ook u als ondernemer. Wij kunnen ons goed voorstellen dat u veel vragen hebt over de gevolgen die de crisis en de door de overheid genomen maatregelen om verdere verspreiding van het virus te voorkomen hebben voor uw personeelsbeleid. Hieronder worden de volgende vragen besproken: 

Deze notitie is opgesteld door de arbeidsrechtspecialisten  van Den Hollander Advocaten in samenwerking met de verzuim- en arbeidsongeschiktheid specialisten van Adviesgroep De Vogel.

1. Kan ik mijn werknemers verplichten om te komen werken?
2. Ben ik verplicht mijn werknemers het loon door te betalen wanneer ik door de overheid verplicht ben tijdelijk mijn bedrijf te sluiten?
3. Ben ik verplicht mijn werknemers het loon door te betalen wanneer ik zelf heb besloten mijn bedrijf te sluiten of ik mijn werknemers heb gevraagd voorlopig niet op het werk te verschijnen?
4. Ben ik verplicht mijn werknemer het loon door te betalen wanneer mijn werknemer uit angst voor het coronavirus weigert op het werk te verschijnen?
5. Mag ik mijn werknemer naar huis sturen als hij ziek is?
6. Ben ik verplicht mijn werknemers het loon door te betalen wanneer zij, conform de adviezen van het RIVM, vanwege verkoudheidsklachten, keelpijn etc. van mij niet naar het werk mogen komen?
7. Ben ik verplicht mijn werknemer het loon door te betalen wanneer hij ziek thuis is vanwege besmetting met het coronavirus?
8. Ben ik verplicht mijn werknemer het loon door te betalen wanneer hij niet ziek is, maar wel thuis moet blijven omdat hij in quarantaine is geplaatst?
9. Mijn werknemer heeft kinderen die vanwege het coronavirus niet meer naar school of naar de kinderopvang kunnen. Is mijn werknemer verplicht verlof op te nemen, of heeft hij recht op calamiteiten- of zorgverlof?
10. Kan ik vanwege het coronavirus mijn personeelskosten verlagen?
11. Kan ik mijn personeel ontslaan wegens financiële redenen?
12. In de arbeidsovereenkomst met mijn werknemer staat dat de arbeidsovereenkomst tussentijds mag worden opgezegd. Kan ik hier een beroep op doen omdat ik nu minder werk heb?
13. Mag ik het verlof van mijn werknemers intrekken omdat ik hen nu dringend nodig heb?
14. Mag mijn werknemer het verlof dat hij al heeft aangevraagd, intrekken?
15. Wat dekt mijn verzuimverzekering?

1. Kan ik mijn werknemers verplichten om te komen werken?
Op grond van de richtlijnen en adviezen van de overheid is het het beste wanneer u uw werknemers thuis laat werken. Is thuiswerken onmogelijk, dan zijn uw werknemers in beginsel verplicht te komen werken. U kunt wel andere maatregelen nemen, zoals het spreiden van werktijden of het anders indelen van werkplekken, zodat  werknemers zo min mogelijk met elkaar in contact komen.

U bent wel verplicht te zorgen voor een veilige en gezonde werkplek. Dit betekent dat de minimale afstand van 1,5 meter dient te worden aangehouden. Ook moeten de hygiënemaatregelen in acht worden genomen en dient u als werkgever te zorgen voor voldoende handzeep, papieren handdoekjes etc.

Wanneer een werknemer ziekteverschijnselen vertoont (hoesten, keelpijn, neusverkoudheid) dient u de werknemer niet toe te laten op de werkvloer of hem naar huis te sturen. Dit geldt totdat de werknemer 24 uur geen klachten meer heeft. Ook als een gezinslid van de werknemer koorts heeft moet de werknemer thuisblijven, totdat alle verschijnselen bij het hele gezin zijn verdwenen. Dit bepalen de richtlijnen van het RIVM.  

2. Ben ik verplicht mijn werknemers het loon door te betalen wanneer ik door de overheid verplicht ben tijdelijk mijn bedrijf te sluiten?
Dit is een omstandigheid die binnen uw risicosfeer als werkgever valt. Er geldt daarom een loondoorbetalingsverplichting. Mogelijk komt u wel in aanmerking voor een subsidie onder de NOW-regeling (Noodfonds Overbrugging Werkgelegenheid).

3. Ben ik verplicht mijn werknemers het loon door te betalen wanneer ik zelf heb besloten mijn bedrijf te sluiten of ik mijn werknemers heb gevraagd voorlopig niet op het werk te verschijnen?
Wanneer u besluit uw onderneming tijdelijk te sluiten vanwege het coronavirus, is dit een omstandigheid die in uw risicosfeer als werkgever ligt. U zult uw werknemers daarom gewoon het salaris moeten doorbetalen.

4. Ben ik verplicht mijn werknemer het loon door te betalen wanneer mijn werknemer uit angst voor het coronavirus weigert op het werk te verschijnen?
Zonder directe aanleiding kan uw werknemer hier niet zelfstandig toe besluiten. Doet hij dat toch, dan heeft hij in beginsel geen recht op loon. Er kunnen echter bijzondere omstandigheden zijn die dit anders maken, zoals wanneer uw werknemer tot een risicogroep behoort. Er zal dus van geval tot geval moeten worden bekeken of recht op loon bestaat.

5. Mag ik mijn werknemer naar huis sturen als hij ziek is?
Wanneer een werknemer ziekteverschijnselen vertoont (hoesten, keelpijn, neusverkoudheid) dient u de werknemer niet toe te laten op de werkvloer of hem naar huis te sturen. Dit geldt totdat de werknemer 24 uur geen klachten meer heeft. Ook als een gezinslid van de werknemer koorts heeft moet de werknemer thuisblijven, totdat alle verschijnselen bij het hele gezin zijn verdwenen. Dit bepalen de richtlijnen van het RIVM.

6. Ben ik verplicht mijn werknemers het loon door te betalen wanneer zij, conform de adviezen van het RIVM, vanwege verkoudheidsklachten, keelpijn etc. van mij niet naar het werk mogen komen?
Ja, ook dan geldt een loondoorbetalingsverplichting, nu dit valt binnen de risicosfeer van u als werkgever.

7. Ben ik verplicht mijn werknemer het loon door te betalen wanneer hij ziek thuis is vanwege besmetting met het coronavirus?
Ja. In dat geval is uw werknemer gewoon een ‘zieke’ werknemer en heeft hij recht op loon onder de voorwaarden die normaal gelden bij zieke werknemers.

8. Ben ik verplicht mijn werknemer het loon door te betalen wanneer hij niet ziek is, maar wel thuis moet blijven omdat hij in quarantaine is geplaatst?
In dat geval is het raadzaam eerst te kijken of uw werknemer vanuit huis kan werken. Is dat mogelijk, dan verricht hij gewoon werkzaamheden en heeft hij dus recht op loon. Is thuiswerken niet mogelijk, dan zal ook hier hoogstwaarschijnlijk gelden dat dit voor uw rekening als werkgever komt. Deze maatregel dient immers om verdere verspreiding van het virus te voorkomen en dient dus ter bescherming van u en uw andere werknemers.

9. Mijn werknemer heeft kinderen die vanwege het coronavirus niet meer naar school of naar de kinderopvang kunnen. Is mijn werknemer verplicht verlof op te nemen, of heeft hij recht op calamiteiten- of zorgverlof?
Uw werknemer heeft gedurende een korte periode (van enkele uren tot maximaal een dag) de mogelijkheid om opvang te regelen. In deze korte periode heeft hij recht op calamiteitenverlof. Tijdens dit calamiteitenverlof dient het loon te worden doorbetaald. Heeft de werknemer meer tijd nodig om opvang te regelen, dan zult u met uw werknemer moeten overleggen over een juiste oplossing. Uw werknemer kan wellicht thuiswerken, of anders vakantiedagen of onbetaald verlof kunnen opnemen.

Van zorgverlof is pas sprake als uw werknemer verlof dient op te nemen omdat zijn kind ziek is en verzorging nodig heeft.

10. Kan ik vanwege het coronavirus mijn personeelskosten verlagen?
Mogelijk komt u in aanmerking voor een subsidie onder de NOW-regeling (Noodfonds Overbrugging Werkgelegenheid).

Daarnaast bent u mogelijk niet verplicht om een reis- of onkostenvergoeding te betalen indien er thuis wordt gewerkt. Dit hangt af van de afspraken die hierover zijn gemaakt in de arbeidsovereenkomst, CAO of personeelsreglement. Dit geldt ook voor een eventuele bonus: of deze (geheel) verschuldigd is wanneer de financiële resultaten tegenvallen, hangt af van de formulering van de bonusregeling.

De vakantietoeslag zal wel gewoon moeten worden voldaan. Wellicht is het wel mogelijk om met uw werknemers (al dan niet via de Ondernemingsraad) af te spreken dat het vakantiegeld later, of in termijnen kan worden betaald. Mogelijk zijn de werknemers bereid hiermee in te stemmen nu zij in de huidige situatie misschien toch pas later op vakantie zullen gaan. 

11. Kan ik mijn personeel ontslaan wegens financiële redenen?
Wanneer u in aanmerking wilt komen voor compensatie onder de NOW-regeling (Noodfonds Overbrugging Werkgelegenheid) mag u geen ontslagaanvragen wegens bedrijfseconomische redenen bij het UWV indienen. Doet u dit toch, dan moet de verkregen subsidie worden terugbetaald, vermeerderd met een verhoging van 50%. U mag wel werknemers in de proeftijd ontslaan, of vaststellingsovereenkomsten sluiten waarmee de arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden wordt beëindigd.

12. In de arbeidsovereenkomst met mijn werknemer staat dat de arbeidsovereenkomst tussentijds mag worden opgezegd. Kan ik hier een beroep op doen omdat ik nu minder werk heb?
Nee, niet zonder meer. Voor tussentijdse opzegging gelden de gewone regels van het ontslagrecht. Dit betekent dat u pas mag ontslaan wegens bedrijfseconomische redenen wanneer u daarvoor toestemming hebt verkregen van het UWV.

13. Mag ik het verlof van mijn werknemers intrekken omdat ik hen nu dringend nodig heb?
Dat mag niet zomaar. Er moet sprake zijn van gewichtige redenen waardoor u uw werknemer echt niet kunt missen. De corona-crisis kan dergelijke gewichtige redenen opleveren. Denk bijvoorbeeld aan de situatie dat de vraag naar uw product of dienst enorm is toegenomen, zodat u alle werknemers nodig hebt. Of aan onderbezetting doordat veel werknemers ziek zijn. Wanneer er voldoende reden is om het verlof in te trekken, zult u de schade die uw werknemer hierdoor lijdt (denk aan annuleringskosten) moeten vergoeden. Dit geldt in beginsel ook als de werknemer heeft ingestemd met uw verzoek het verlof in te trekken.

Dreigt een dergelijke situatie zich voor te doen in bijvoorbeeld de meivakantie, ga dan tijdig in gesprek met uw werknemer(s) over het verplaatsen van de meivakantie. Voor zowel werkgever als werknemer geldt daarbij: u dient zich redelijk op te stellen. Bekijk het verzoek vanuit elkaars perspectief en probeer gezamenlijk tot een oplossing te komen waar u zich beiden in kunt vinden.

14. Mag mijn werknemer het verlof dat hij al heeft aangevraagd, intrekken?
Wat als een werknemer verlof heeft aangevraagd voor de meivakantie en het verlof overeenkomstig die wens is vastgesteld, maar de werknemer dit verlof wil intrekken of verschuiven omdat hij vanwege de corona-crisis niet op vakantie kan? In beginsel hoeft de werkgever niet in te stemmen met dit verzoek. De redelijkheid blijft echter altijd een rol spelen. Wanneer u tijdens het geplande verlof werkzaamheden hebt voor de werknemer, kan het onredelijk zijn het verzoek af te wijzen. Dit geldt zeker wanneer de werknemer geen verlofdagen meer over heeft en later in het jaar geen vakantie meer kan opnemen. Maar wanneer u juist geen werk hebt, of al een vervanger hebt geregeld, kan het wel redelijk zijn de werknemer aan het geplande verlof te houden. Wat zich ook kan voordoen, is dat u rooster technische problemen krijgt wanneer u nu zou toestaan dat de werknemer zijn vakantie verschuift en alle werknemers in juli of augustus op vakantie gaan.  

Doet een dergelijke situatie zich voor in bijvoorbeeld de meivakantie, ga dan tijdig in gesprek met uw werknemer(s) over het verplaatsen van de meivakantie. Voor zowel werkgever als werknemer geldt daarbij: u dient zich redelijk op te stellen. Bekijk het verzoek vanuit elkaars perspectief en probeer gezamenlijk tot een oplossing te komen waar u zich beiden in kunt vinden.

15. Wat dekt mijn verzuimverzekering?
Mijn medewerker is besmet met coronavirus en kan daardoor niet werken. Is dit verzekerd op mijn verzuimverzekering?

Ja, dat is gedekt. Houd wel rekening met de eigen risico termijn.

Mijn medewerker is niet besmet, maar kan niet werken omdat hij in quarantaine zit. Is dit verzekerd op mijn verzuimverzekering?

Nee, de verzuimverzekering dekt de loondoorbetalingsverplichting in geval van ziek personeel.

Mag ik mijn medewerker naar een risicogebied sturen? Dekt mijn verzuimverzekering de loondoorbetalingsverplichting als hij/zij ziek wordt?

Je dient als werkgever mogelijk (noodzakelijke) maatregelen treffen te voorkomen dat uw medewerkers ziek worden. Bijvoorbeeld door reizen naar risicogebieden te annuleren. Doet u dat niet dan loopt u het risico dat de verzuimverzekeraar geen dekking verleent.

Wij hebben ernaar gestreefd deze informatie over de (mogelijke) gevolgen van het coronavirus zo goed mogelijk gecontroleerd te hebben op inhoud en actualiteit. Adviesgroep De Vogel en Den Hollander Advocaten zijn niet aansprakelijk voor schade, die direct of indirect het gevolg is van eventuele onjuistheden die in deze informatie staan of als er problemen ontstaan door het (onjuist) gebruik van deze informatie.

Contact

Heeft u vragen over arbeidsrecht en/of de werking van de NOW-regeling (Noodfonds Overbrugging Werkgelegenheid)? Dan kunt u contact opnemen met Natasja Robijn-Meijer.